11/16/2010

A hostia en verso volve!


Pois si, sabiamos que o estabades agardando con fervor poético. Así que para vós, este venres ás 21:30 h., a Galería Jazz (Ronda de Don Bosco, 21) abrirá as portas a un combate de versos que promete facer historia: montañeses VS pescos

No ring: Daniel Landesa, David Rodriguez, Lara do ar, Miguel Valverde, Xabier Xardón e unha servidora.
Ao mando: María Lado e Lucía Aldao.
Musicando: Mr. Carácter
Artisteando: a nosa pintora particular, María Longa
E... como non, votando: o público.
Así que veña, a non facer outros plans este venres, que a hostia en verso necesita de vós como a poesía das letras!

10/15/2010

Abortos da Terra


Onte, perdida no medio de varias conversas cruzadas, atraparon toda a miña atención as palabras saídas da boca dunha muller de oitenta e tantos anos:

_ Son abortos da terra.

Eu aínda non o sabía, pero estábase a referir aos 33 mineiros atrapados no norte de Chile a 700 metros de profundidade.

En realidade non quería dicir "abortos". A palabra que buscaba era "froitos". Froitos da terra. E, según ela e orientada polas afirmacións dunha xornalista que falara minutos antes na televisión, aquela era a metáfora máis fermosa que ninguén fora quen de construír xamais. Cando caeu na conta do seu erro corrixiu:

_ Quixen dicir froitos da terra. Si, da terra, que dá os seus froitos e eses froitos son os mineiros.

Brillábanlle os ollos. Pola metáfora e polos mineiros.

Non lle levei a contraria. A poesía é fermosa sempre. Aínda que agrome desde 700 metros de profundidade.

10/06/2010

Ilusión e Papel



Hai poucas sensacións como a de ter entre as mans unha obra da que formas parte. Nese instante preciso no que nace unha boliña de luz que vai medrando no estómago, es consciente de por que escribes. Porque as ilusións todas toman corpo en forma de libro.
O mundo da escrita é unha noria. Sobes e baixas, sobes e baixas, sobes e baixas. Cantas veces con ganas de facer as maletas, de mudar de illa, de preguntarse o porqué do empeño en xogar nesta liga.
E de socato, todo toma sentido nese momento. nese instante no que as follas empezan a sorrirte desde o papel.

9/26/2010

O segundo sexo e as súas aplicacións prácticas


Esta foi unha semana dura. O corredor da UCI é un lugar estraño, como de tránsito. De tránsito cara a perda, cara a negación, cara a novas que non queres escoitar... E aínda que tamén existe un finísimo pálpito de esperanza, ese espacio consegue afundirte na máis grande das tristuras. Porque non padeces só a túa. As persoas coas que compartes miradas cada día acaban por te contaxiar ó seu propio sufrimento. Pero do que quero falar aquí non é da dor. O que quero denunciar é outra cousa ben distinta. Cando tes a unha persoa rodeada de tubos, cables, respiradores artificiais, máquinas, pitidos, enfermeiras, sondas, sueros, órganos que funcionan a medias, febre, infección e unha lista interminable de problemas gravísimos, necesitas tranquilidade. Digo eu! Necesitas que os instantes previos a que os médicos te informen sobre o estado da paciente que vas visitar sexan de silencio, ou polo menos de respecto. Pero isto non pasa no noso Hospital Xeral. O corredor da UCI é unha feira. A de San Cosme, a de Bouzas, a de Cangas. Un sitio onde hai xente que vai botarse unhas risas e a contarse historietas das que se entera todo dios porque os decibelios de voz son os mesmos ca os do tipo que vende camisetas a 3 euros.

Eu, non sei por que, sempre acabo rodeada de señoras coas que acabo compartindo confidencias. O pasado venres, aquela muller vestida de violeta, púxome cara de resignación.


-Tres meses levo aquí, nena. Tres meses e sempre o mesmo. Hai que chamarlle a atención todos os días á mesma xente.


Eu volvín a mirada cara as feirantas. Todas mulleres. Unha delas, a que debía ser propietaria do posto na feira, ía uniformada de branco. Enfermeira.


- E o peor é que é empregada do hospital. Vaia exemplo para a xente. Que pouca consideración.

E logo, dirixíndose á enfermeira:

_ Chsssssss! Baixen o volume, que os médicos están chamando aos familiares!


De pouco serviu. Minutos despois, a mesma enfermeira volvía rir e falar a todo meter, no medio dun círculo de persoas que parecían moi contentas.


Agradecín cando a voz do médico dixo aquilo de: Familiares de (...) e puiden reencontrarme co silencio da UCI. As novas foron traquilizadoras. Tamén o feito de fuxir da feira.

Cando saín a enfermeira continuaba alí, xesticulando coma unha tola e rodeada do seu séquito. Mañá volverán estar. Gustaríame ter o valor de lles soltar esa frase coa que Simone de B. abre O Segundo Sexo e que a miña paciente tantas veces me repetiu nestes últimos anos: Non se nace muller. Chégase a selo.

9/21/2010

A hostia en verso



Para celebrar que o verán está a piques de marchar coa cabeza ben alta, ou talvez que o outono anda a chamar as portas con pouca enerxía. Para celebrar que somos moi fe@s, ou quizais que somos moi guap@s. Ou tamén pode ser que o da celebración sexa só a escusa perfecta para que empecen a caer ondanadas de versos.
O caso é que o vindeiro sábado estaremos ás 21:30h. no Golem Café, compartindo pinchiños e escenario co Leo Arremecághona.
E, entre verso e verso, fe@s e guap@s , pelexaremos por ser escoitad@s no colo dunha cidade que precisa versos como auga de maio.
Vinde, que a poesía necesita oídos.

9/05/2010

Esta néboa


Esperta a cidade entre arañeiras de néboa. Aquí, no extrarradio, unha estraña quietude viste o domingo co silencio das ausencias. E esta dor de ferro a nos querer engulir a alma botándonos outro pulso. Xa son moitos.

A xente comenta que é un mal ano. Que en canto remate, a vida volverá a poñer as cousas no seu lugar e deixarán de marchársenos persoas. Coma se o feito de que o calendario marque 31 de decembro fose unha especie de sinal divino para a chegada da sorte. Eu non creo que sexa cuestión de que remate o ano. Trátase doutra cousa e non me importa como se chame. Casualidade, coincidencia, fortuna, enfermidade, cansazo. Dáme igual. Pero si hai algo que teño claro e é que, de cando en vez, as casualidades poden provocar que unha cidade enteira esperte un domingo vestida de néboa. Por acumulación de tristura. Por tanta perda. Por arte de maxia ou por unha necrolóxica que sumar á lista para poñer a guinda máis negra a este verán que remata como as vidas que se nos foron.

8/21/2010

COUTADA - BEADE 20 ANOS DESPOIS



Onte fixemos unha cea para celebrar non sabería definir exactamente o que. Talvez aqueles anos felices de brilé, peixiños de cores, flor de lila, murais con castañas pegadas no outono. Ou quizais a necesidade de saber que hai un espazo da memoria tan importante reservado á infancia, que sen el seríamos fume.

A cuestión é que alí, naquel garito de nome raro (Baxiña Rancho), puxemos a bailar enriba da mesa os anos máis felices das nosas vidas. E a emoción era tal, que entre o licor de amorodo, limón e kiwi, eu volvín ter sete anos. E volvín visitar a fábrica de chocolate La Perfección, e volvín saborear no padal ese regusto a cacao denso, e volvín estar aterecida de medo aquel primeiro día de colexio diante da charca de peixes, e volveron xurdir todos eles entre chándales verdes, coletas con lazos vermellos e botiñas de charón para encherme de sorrisos.

Foi fermoso volvernos atopar, pero sobre todo, foi fermoso reencontrarnos no pasado. Compartir os recordos distorsionados, darlles a forma real a base de palabras e ollos brillantes.

A nostalxia é unha nena vestida de gris. A infancia un animal que dorme.

8/04/2010

OS MEUS CADERNOS


Cada vez que empezo un poemario collo un caderno de pasta dura. Énchoo de palabras, de versos inconexos, de estrofas. Unhas teñen sentido, outras ningún. Pero gozo tanto enchendo co meu bolígrafo azul as follas en branco, que ás veces teño a sensación de que a man dereita vaime rebentar de emoción.

Téñoos de todas as cores. Os cadernos, digo. De veludo azul, laranxas, negras... e ocupan lugares aleatorios na estantería, pintándoas dun sentido que quizais non entende ninguén máis ca min.

Ás veces atácame unha necesidade tola de coller un e empezar a ler ao azar. E aí e onde me reencontro comigo mesma. Onde as palabras tocan ese anaco inaccesible tan meu.

E quedo parada, pensando en que cada un e cada unha temos as nosas teimas. O ordenador sóbrame cando escribo poesía. Pola contra, resúltame indispensable para escribir narrativa. Sen el, estaría perdida.

Alguén dixo que somos animais de costumes. Dou fe.

8/03/2010

ESCRIBIR



Hoxe escribín a palabra gomeiro e unha bomba de lembranzas explotoume entre as mans. Agradecín ter gravado ducias de conversas co avó. Ducias de historias que eu teño a sorte de poder pasar ao papel. Da súa man. Aínda que xa non estea. Aínda que só poida volver tocar o seu bigote nas fotografías.

Escribir tamén é isto. Reencontrarse. Darlle vida aos que marcharon, convertelos en protagonistas das súas propias historias. Poder dicir: invento, televisor, UHF, gomeiro, tranvía, revisor, adoquín, carballeira, podar.

Ter o privilexio e o dereito a pintar o recordo. Deixar constancia de que todo iso pasou un día e pasou porque el estaba no mundo.

Escribir tamén é isto. Atoparse cos mortos no mundo das palabras e devolverlles a vida no corpo da folla en branco.

7/28/2010

O NARDO



En Cabral temos un dialecto. Chamamos ás cousas doutro xeito. Inventamos palabras. Por iso deberlle cartos a alguén é facerlle un tren, tardar moito é facer un mapa, mancharse é ter un guar, se chove cae pulpo e se tes un resfriado colliches o bicho. E así conversamos uns con outros, con esa forma tan nosa de falar. Oes, vaia pulpo que está caendo. Xa che digo, así collín eu o bicho. E ti, vaia guar levas na camiseta. Boh, é que collín a primeira que atopei por non facer un mapa. Habería que facer un estudo acerca deste fenómeno, que daría moito de si. O caso é que ao membro masculino, chamámoslle nardo. O nardo. Así, como soa. Comprenderán a cara que me quedou o outro día, cando levaba esta furgoneta diante de min. Nardo, servicio 24 horas. Eu non sei o que anunciaba o tal Nardo. Desde logo, se era o seu propio nardo a cousa sería cando menos escandalosa. Ir por aí coa túa furgo anunciando que o teu nardo está de servicio 24 horas. Día e noite. Un nardo comercializado cunha campaña de publicidade que consiste nunha jumpy que percorre o extrarradio. Manda nardo. Ou manda carallo, para ser máis clara.

7/26/2010

OS DE TODA A VIDA



Ultimamente atopo carteis curiosos en cada esquina. O pasado xoves, nunha cafetería da Praza da Constitución, recibiume este anaco de papel: CON EL CAFÉ NO PONEMOS GALLETA DE REGALO PORQUE EL CAFÉ QUE TENEMOS ES INSUPERABLE. Seica non teñen avoa. Ou seica non atoparon mellor desculpa ca esa. Ou quizais sexa unha pensadísima estrataxema de mercadotecnia (o márketing de toda a vida): a xente ve o cartel e pide café de xeito sistemático para comprobar a realidade desas palabras. Non che sei. O que si sei, e que todo o mundo agradece a galleta co café, ou o cadradiño de chocolate. E para iso unhas instalacións tan sofisticadas...
Unha hora despois de visitar esa cafetería, acabei tomando algo nun bar da zona da Pastora. Un dos de toda a vida. Con mesas de madeira, señores de cara vermella e camareiros e camareiras (os propios donos do negocio) que te chaman polo teu nome cando te ven entrar. E alí case que ceas cos pinchos: patacas acabadas de fritir, bocadillos quentes e a cociña botando fume para nós. Quedei dun barreno.
Que me dean os bares de toda a vida, que alí unha se sente case como na casa coa botella de Pitusa na mesa, facendo equilibrios entre as conversas que se cruzan.

7/20/2010

GLOBOS NO CEO


Eu non debía de ter máis de cinco ou seis anos. Non recordo que pasou antes nin despois, pero existe unha imaxe que habita nítida entre os meus recordos . Un enorme globo aerostático de cores voando por riba de min, pintando o ceo da Brea Muiñeira, o primeiro lugar que me viu medrar. Penso moitas veces nese instante, nese momento concreto que me uniu ao ceo da Brea para sempre.

Non volvín ver un globo nunca máis. Non en directo.

Hai cinco ou seis anos fun dar unha charla a un instituto de Betanzos. O profesor de lingua galega contoume que alí era tradición facer voar un globo aerostático unha vez cada ano. E agasalláronme cun pin en forma de globo.

Gustaríame volvelo ver. De casualidade. Sen estar preparado. Ver de novo un globo de cores pintando o ceo, facéndome soñar. Como aquel día.

7/19/2010

OLLO CON ARIZONA


Onte quedei xeada mirando o telexornal. Coa de cousas incribles que se ven no televisor parece difícil sorprenderse a estas alturas. Pois eu sorprendinme. Sorprendéronme os habitantes de Arizona, que non sei como se chamarán. Arizonianos, arizonienses. A saber. O caso é que neste estado, non olvidemos que se trata dun estado intengrante da primeira potencia mundial que son os EE.UU. e bla bla bla. Os tipos estes en cuestión, na súa avanzadísima cultura de avanzadísima primeira potencia mundial, promulgaron unha nova lei. Os habitantes do Estado de Arizona teñen permitido dispararlle (si, leron ben) DISPARARLLE a calquera persoa que intente cruzar as súas fronteiras. Parece ser que pretenden evitar a "invasión" doutras nacionalidades. E claro, que mellor para evitala que emprendela a tiros. Veña, imos a dispararnos os uns aos outros. Como pises un anaco do meu terreno, cósote a balazos. Que ben. Que bonito...

Así que se tiñan pensado darse unha volta polos EE.UU. e pasear por Arizona, ollo, que igual saen cos pés por diante.

7/15/2010

A miña incultura...


Foi onte, nun centro comercial ben coñecido de Vigo. O máis caro de todos. E alí estaba o cartel, mirándome con ollos grandes na sección de xoias, reloxos e complementos varios. Eu non daba crédito. ¿Descambiar? ¿Pero que palabra é esa de descambiar? ¿Volver cambiar o que xa cambiaches? ¿Desfacer o cambio? E veña a rir e a dicir: vaia palabra inventada. Fai dano aos ollos. E moito haha, hahaha. E moito dicir: mañá colgo a foto no facebook, porque ten delito que nun sitio de finos e finas coma este poñan así, coma quen non quere a cousa, a palabra DESCAMBIAR. Pero, precavida de min, antes de colgar a foto e engadir un comentario do tipo: Lugar de culto, El Corte Inglés, déuseme por buscar no diccionario. E alí estaba: DESCAMBIAR. No diccionario da Real Academia Española. DESCAMBIAR, señores e señoras. Manda nabo. E así quedei, coa cara descambiada, mirando a pantalla do ordenador, que de socato descambiou de fondo. E así sigo, sen descambiar a expresión...

7/12/2010

o meu ventilador


e foi que lin aquel poema, e souben que non quería volver falar de iglús e casas de frío porque unha morte montara a cabalo por riba da outra e xa estaba ben de nichos

e foi que se me derramou unha palabra triste por riba da roupa e logo tiven que andar toda a noite co vestido enluxado de nostalxia

e foi que alguén me falou de amor mentres eu andaba a remexer entre versos de bágoa, e decidín mercar un ventilador con aspas azuis para renovar o aire

e decidín empezar outros poemas,

mudarlles a cor,

pintalos igual que este trasto con aspas que dá voltas aquí,

neste cuarto no que un día soñei ser

7/06/2010

O SEGREDO DE MARCO POLO



Será o vindeiro xoves ás 20:30h. na Praza de Compostela (Vigo). O escritor e amigo Francisco Castro presentará O Segredo de Marco Polo, novela que sen dúbida deixará coa boca aberta a máis de un e de unha, por razóns que se intentarán explicar durante o acto. E aínda que o xoves non vaiamos averiguar cal é o segredo de Marco Polo (para iso hai que mercar o libro), prométese unha tarde de boa literatura ambientada na Venecia do século XIII. Agardo vervos alí...

6/07/2010

inventos rotos


o día esqueceuse de sorrir pero hoxe prometín non escribir cousas tristes.


así que fóra caras pegadas a bloques de xeo,

fóra inventos rotos,

fóra cicatrices,

sangue, feridas, bigotes,

golpes, ti que xa non estás,

a vida esta de lata,

a dor de tantas cousas...


o día esqueceuse de sorrir e latexan as horas,

e ti


e ti latexas tamén,

porque os teus inventos son grandes

como estas nubes de inverno no mes de xuño


cóntame cousas de onte, se queres,

pero, por favor, cóntame as de mañá

que necesito un anaco de sol

nese futuro imperfecto

no que xa non




5/13/2010

A Lama


O vindeiro luns 17 de maio recitarei ás 17:00h. no cárcere de A Lama acompañada de Marta Quintana (arpa) e Nuria Carballido (danza).
Hoxe teño na cabeza a imaxe de centos de homes mal afeitados coa cabeza gris de tanto pensar. Quizais o luns chegue a casa e admita que a ignorancia é moi atrevida, e en lugar de cabezas grises e barbas imperfectas traia no bolso fogos de artificio. Con sinceridade, non o creo. Porque vivir entre muros físicos ten que roubar os colores á forza. E porque ser consciente do lentos que pasan os anos cando o osíxeno que respiras está limitado a un espazo ten que ser duro. Como a pedra do patio. Como o silencio de non poder abrazarte á pel da muller que queres. Como a soidade dunha cama vestida por sabas alleas.

5/06/2010

Canción 19 horas

Luis García Montero. Eu, coma el, tamén quero ser decembro:

Canción 19 horas

¿Quién habla del amor? Yo tengo frío
y quiero ser diciembre.

Quiero llegar a un bosque apenas sensitivo,
hasta la maquinaria del corazón sin saldo.
Yo quiero ser diciembre.

Dormir
en la noche sin vida,
en la vida sin sueños,
en los tranquilizados sueños que desembocan
al río del olvido.

Hay ciudades que son fotografías
nocturnas de ciudades.
Yo quiero ser diciembre.

Para vivir al norte de un amor sucedido,
bajo el beso sin labios de hace ya mucho tiempo,
yo quiero ser diciembre.

Como el cadáver blanco de los ríos,
como los minerales del invierno,
yo quiero ser diciembre.

4/24/2010

unha pota que ferve


Cada vez que piso o centro da cidade invádeme unha estraña nostalxia. Como se estivera camiñando por un lugar sagrado. E, de xeito inevitable, véñenme á cabeza fotografías en sepia e branco e negro dun carro de bois guiado pola Rúa do Príncipe, dun desfile militar por García Barbón baixo os balcóns ateigados de ollos, das subastas do Berbés onde había que amorear o peixe nunha cuba de madeira vella. Uns por riba dos outros, coas escamas brillando na desorde da lonxa. Mulleres de ferro camiñan cos canastros sobre o empedrado de Beiramar e tamén pola miña memoria. Coma personaxes que fuxen das súas fotografías porque reclaman un lugar nese espazo que perderon un día.

O centro da cidade é unha historia con adoquíns e semáforos, con botas de cordóns redondos e zapatos abertos. O centro da cidade é unha pota que ferve.

4/21/2010

Hoxe en Los Sauces


Veño de dar unha charla no colexio Los Sauces. Teño na cara pintado ese sorriso que queda despois de ter asistido a un lugar no que te acollen cos brazos abertos coma portas enormes. O alumnado e profesorado fixéronme lembrar a razón pola que escribo. No padal quedoume o gusto de saber que os rapaces e as rapazas seguen emocionándose cando len Unha estrela no vento. Estou contenta e agradecida. Moito.

4/20/2010

tic-tac


Román era un coello, pero non calquera coello. Román era o coello de Alicia. Obsesionado co tempo, buscaba o sentido da súa présa en cada unha das agullas tristes de todos os reloxos que o rodeaban. Dáballes corda con desesperación para que non pararan endexamais, observando por riba do seu bigote os angustiosos círculos que trazaba o punteiro. Había anos que o corazón non lle palpitaba. O latexo mudara por un inquietante: tic-tac, tic-tac, tic-tac, que lle impedía esquecerse das horas, dos minutos e dos segundos. Tic-tac, tic-tac, tic-tac, ata que unha mañá de novembro, todos os seus reloxos pararon de golpe. Román sentiu que o seu particular latexo tamén se detivera. Quitou os tirantes e a camisa para ver se era a roupa quen exercía de barreira. Silencio. Só un silencio denso coma o mercurio dos termómetros. Empezou a tremer e caeu derretido naquela densidade insoportable. Puxéronselle os ollos en branco, enchéuselle o bigote de escumallo e soubo que a vida estaba a caérselle de dentro do peito.
A día de hoxe, saio a camiñar a cotío pola Rúa Vella para pasar por diante da Reloxería Román. Aínda que leva anos pechada, a veces consigo escoitar como se filtra por debaixo da porta principal un sutil: tic-tac, tic-tac, tic-tac...

4/13/2010

microconto 2


Despois de ter pasado semanas enteiras buscándote entre os zapatos da xente, debaixo das caixas vellas, nos cabelos dun neno que acaba de aprender a sorrir, na distancia exacta que separa o bruído das mareas do latexo da miña respiración, atopeite aquí, no oco que a túa cabeza deixa na almofada cada mañá, cando pechas a porta co calor do nordés.

3/03/2010

Microconto


Levantou a mirada e por primera vez atreveuse a miralo directamente aos ollos. Nese instante soubo que tamén el estaba namorado.

2/08/2010

Xardín de Inverno


O vindeiro xoves ás 20:30h. no Verbum, Casa das Palabras. Haberá poesía, danza e videocreación. Haberá performance, sorpresas e intensidade. Pero, sobre todo, haberá ganas de convertir a tarde nun momento noso. Espero vervos alí. Non hai mellor agasallo que poder compartir este evento con vós.

1/25/2010

Seguimos Baixando á Terra...


Preparando a actuación do día 11 no Verbum. Modificacións, sorpresas, novidades... teño 180 cadeiras para encher. En poucos días colgarei o cartel. Estade alerta! Déixovos un adianto:


para poder vivir sen respirar

deixei de ser humana


mentres ti buscabas

a forma máis espantosa

de manterme baixo terra

eu eliminaba o osíxeno

do meu vocabulario


aquí abaixo

os medos teñen rostro de muller

e forza de animal salvaxe


aquí abaixo

a miña vida non é miña

1/21/2010

Baixo Terra


Baixo Terra é un proxecto fermoso. Trátase dunha curta na que, por medio de distintas disciplinas artísticas, vaise contar unha historia intensísima. Poesía, danza, música reunidas no formato audiovisual. Tres días de intensa rodaxe. Frío, ourizos cravándose polo corpo, caras cheas de terra, pés doloridos de camiñar polo cemento, + frío... pero sobre todo, ganas de traballar, xente disposta, artistas de verdade.
Baixo Terra é un proxecto fermoso. Crucemos os dedos...